Open Monumentendag 2025: Erfgoed & Architectuur dichtbij

Op zaterdag 13 en zondag 14 september 2025 is het weer zover: het jaarlijkse Open Monumentendag nodigt iedereen uit om gratis een kijkje te nemen in monumenten door heel Nederland. Dit jaar staat de 39ste editie in het teken van Erfgoed & Architectuur. Gebouwen, molens, kastelen, woonhuizen — achter vele deuren schuilt een verhaal dat je normaal niet zomaar ziet.

Benieuwd wat er te beleven valt in jouw provincie? Hier een overzicht van highlights in Gelderland, Overijssel en Drenthe.

Gelderland: kastelen, vestingen, en verborgen parels

• In Gelderland zijn zo’n 900 erfgoedlocaties die meedoen aan Open Monumentendag. Van kastelen tot molens, van bijzondere woningen tot forten — er is enorm veel te zien.

• Een van de toplocaties is Landgoed Biljoen in Velp. Het parkbos, het koetshuis, de stallen, en gedeelten van het kasteel openen hun deuren.

• De Toren van Poelwijk (Gendt) is een stille getuige van een ooit groter kasteelcomplex en ligt op privéterrein — unieke kans om binnen te kijken.

• In Arnhem kun je meedoen aan een architectuurwandeling in de Transvaalbuurt, met gidsen door het huis der Provincie en langs gebouwen met bijzondere architectonische details.

• Voor wie geïnteresseerd is in vestingwerken: het Fort Pannerden, Fort Vuren, en de Vestingstad Zutphen hebben activiteiten zoals rondleidingen, wandelroutes en kunstexposities.

Overijssel: molens, kloosters en lokale verhalen

• Overijssel biedt dit jaar een rijk programma. Molens spelen een prominente rol. Bijvoorbeeld de Molen van Oude Hengel (Ootmarsum), Molen van Frielink (Fleringen), en de Watermolen De Mast (Vasse) openen hun deuren.

• In Deventer kun je terecht bij de Athenaeumbibliotheek/Collectie Overijssel (het Buiskenshuis, middeleeuws klooster) met rondleidingen en exposities. Ook in Zwolle is het Drostenhuis open, waar achter de schermen wordt gekeken in archieven en bouwtekeningen.

• Daarnaast zijn in Overijssel talloze kleinere monumenten, kerken en historische panden meedoen, vaak met lokale extra’s zoals exposities, wandelroutes of informatieve presentaties.

Drenthe: rust, karakter en erfgoed in landschappen

• Drenthe laat zich van haar mooiste kant zien dit weekend. Er zijn meer dan 100 monumenten in de provincie opengesteld voor publiek.

• Voorbeelden zijn de Historische G.A. van Swieten Tuinbouwschool in Frederiksoord, onderdeel van de Koloniën van Weldadigheid. Een bijzondere kans om deze locatie te bezoeken met intacte bestuurskamer en oorspronkelijke inrichting.

• In Veenhuizen kun je meewandelen met verhalen over de kinderkolonie, rond monumentale panden die verbonden zijn met de geschiedenis van de Koloniën van Weldadigheid.

• In Midden-Drenthe openen bijvoorbeeld tientallen monumenten hun deuren — boerderijen, kerken, landgoederen.

Tips om er een mooi bezoek van te maken

• Kijk vooraf op de site van OpenMonumentendag.nl of in de app welke monumenten bij jou in de buurt open zijn. Filter op provincie, thema of type monument.

• Plan je route: misschien kun je meerdere monumenten combineren in één dorp of regio, en fiets of wandel tussen de locaties.

• Let op openingstijden, of reserveren nodig is (sommige locaties hebben tijdsloten of beperkte toegang).

• Combineer monumentenbezoek met iets lekkers of met natuur om de ervaring compleet te maken.